Vòng bi bánh xe ô tô đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận hành của xe ô tô. Vòng bi bị hỏng dẫn tới hệ thống phanh hoạt động không ổn định, tăng ma sát gây nóng động cơ, giảm khả năng chịu tải khiến xe rung lắc gây mất an toàn cho người lái. Cách tốt nhất để khắc phục đó là thay vòng bi bánh xe ô tô. Người dùng cần nắm rõ các bước cơ bản để có thể tự thay vòng bi bánh xe tại nhà.
Chủ phương tiện nên lựa chọn sử dụng vòng bi phù hợp và đúng cách sẽ giúp xe vận hành hiệu quả. Tuy nhiên, khi xuất hiện dấu hiệu hư hỏng, chủ phương tiện cần nhanh chóng thay vòng bi bánh xe ô tô để đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển.
1. Vòng bi bánh xe ô tô là gì?
Vòng bi bánh xe ô tô hay còn gọi là bạc đạn, là tập hợp các viên bi thép được nối với nhau trong một vòng kim loại. Vòng bi này nằm ở vị trí giữa bánh xe, nơi có mảnh kim loại rỗng được gọi là trung tâm. Các ổ trục bánh xe chứa vòng bi nằm khít bên trong khu trung tâm này và bám trên trục bằng kim loại.
Giống như những vòng bi sử dụng trên các phương tiện khác, vòng bi bánh xe ô tô cũng có các bộ phận: vòng trong, vòng ngoài, vòng cách, phớt, con lăn,… Mỗi bộ phận đều sẽ đảm nhận chức năng riêng để đảm bảo trục bánh xe hoạt động hiệu quả. Với các dòng ô tô có công suất hoạt động lớn và di chuyển liên tục, đồng thời dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh thì vòng bi đảm nhận vai trò giảm bớt sự rung lắc cho xe.
Ảnh hưởng trực tiếp đến việc vận hành của ô tô, vì vậy vòng bi cần đáp ứng nhiều tiêu chuẩn về tốc độ, hiệu suất và độ bền. Do đó, vòng bi thường được làm từ thép có độ bền cao và khả năng chịu được công suất hoạt động lớn.
Nhằm thuận tiện cho việc lắp đặt, vòng bi có thiết kế gọn gàng và có những thông số riêng phù hợp với từng loại bánh xe khác nhau. Từ đó, ổ trục bánh xe đảm bảo sự chắc chắn, cứng cáp khi di chuyển trên đường. Có một số dạng vòng bi bánh xe như:
- Vòng bi bánh xe dạng côn
- Vòng bi bánh xe dạng hình cầu
- Vòng bi bánh xe côn xiên
- Vòng bi đũa trụ
- Vòng bi cắt côn T
Mỗi loại vòng bi có kết cấu tương đối giống nhau nhưng vẫn có những đặc điểm khác biệt. Khi vòng bi bị hỏng dẫn theo nhiều hệ luỵ như tiếng ồn ở trục bánh xe, rung lắc ô tô, hệ thống phanh hoạt động không ổn định, giảm khả năng chịu tải, tăng ma sát trục bánh xe,.. Để đảm bảo an toàn cho ô tô cũng như người lái, chủ phương tiện cần thay thế vòng bi bánh xe mới.
2. Các dấu hiệu vòng bi bánh xe ô tô bị hư hỏng và hướng dẫn thay mới
Nguyên nhân dẫn đến vòng bi bị hư hỏng có thể do thiếu dầu bôi trơn, lắp đặt sai phương pháp, vòng bi không tương thích, các thông tin về buồng gối đỡ và trục chưa rõ ràng, vòng bi dính nước hoặc do rửa động cơ không đúng quy trình… Khi gặp trục trặc, xe sẽ có những dấu hiệu rõ rệt, vì vậy chủ phương tiện cần lưu ý để phát hiện kịp thời và thay vòng bi bánh xe ô tô sớm, tránh gây nguy hiểm trong quá trình sử dụng.
2.1. Các dấu hiệu vòng bi bánh xe ô tô bị hư hỏng
Vòng bi bánh xe ô tô có nhiệm vụ giúp giảm ma sát trục bánh và chống rung lắc. Do đó, khi vòng bi gặp trục trặc, người lái có thể nhận biết dễ dàng bởi những dấu hiệu sau:
- Tiếng ồn bất thường: Nếu các vòng bi bị khô do thiếu dầu bôi trơn sẽ phát ra tiếng kêu bất thường do sự va chạm kim loại.
- Lốp mòn không đều: Người lái có thể nhận biết lốp bị mòn không đều khi xuất hiện các dấu hiệu lốp bị mòn vẹt bên trong hoặc bên ngoài, lốp bị mòn ở giữa, bị rách, bị rạn nứt,.. Hiện tượng này có thể xảy ra do vòng bi của một bánh xe bị hỏng gây mất cân bằng giữa các bánh.
- Cảm giác xe lắc, không cân đối: Khi xe di chuyển ở các địa hình gập ghềnh nhiều dẫn tới bị mòn bi hoặc vỡ bi. Do đó, người lái có thể cảm thấy xe bị lắc và mất cân đối khi điều khiển.
- Rung lắc bất thường: Trong trường hợp đi trên đường phẳng, chủ phương tiện tăng tốc mà ô tô xuất hiện hiện tượng rung lắc bất thường nhưng bánh không bị xì hơi hay nổ lốp, có thể do các trục đăng xe bị cong. Nguyên nhân là do vòng bi ô tô đã mòn vẹt cần thay mới.
- Hệ thống kiểm soát lực hoặc phanh ABS gặp trục trặc: Ổ bi bánh xe bị lỏng có thể dẫn tới má phanh bị dồn về một phía. Điều này có thể gây nguy hiểm cho người lái xe khi đang tham gia giao thông.
- Nhiệt độ động cơ tăng cao bất thường: Các vòng bi ô tô bị khô khiến ma sát cao sinh ra nhiệt lượng hoặc vòng bi không phù hợp gây ra sự quá tải. Do đó, động cơ xe bị tăng nhiệt độ dẫn tới hư hỏng.
2.2. Các bước thay vòng bi bánh xe ô tô
Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường từ ô tô có liên quan đến vòng bi bánh xe, chủ phương tiện cần tiến hành đưa xe đến các cơ sở sửa chữa bảo dưỡng để kiểm tra và khắc phục sớm. Người điều khiển cũng có thể tìm hiểu các hướng dẫn thay vòng bi bánh xe ô tô để có thể tự thực hiện tại nhà.
Để bắt đầu quá trình sửa chữa, một trong những lưu ý khi thay vòng bi bánh xe ô tô là người lái cần đỗ xe trên một nền phẳng chắc chắn. Tiếp theo chủ xe kéo phanh tay và về số P, đồng thời chặn tất cả các bánh xe không thực hiện thay thế vòng bi. Sau đó thực hiện theo 6 hướng dẫn thay vòng bi bánh xe ô tô sau:
- Bước 1: Tháo bánh xe ô tô
Người thay thế cần nới lỏng các bu lông bằng cần tuýp hoặc máy siết chuyên dụng. Tiếp đến, bánh xe thay ổ bi cần được nâng lên bằng con đội và có mễ kê bên dưới để đảm bảo an toàn. Khi bánh xe được nâng lên đến độ cao phù hợp, người thực hiện tháo hết các bu-lông và lấy bánh ra ngoài.
- Bước 2: Tháo cùm phanh xe
Cùm phanh của ô tô được cố định bằng hai bu-lông, người dùng sử dụng cờ lê, cần tuýp hoặc máy tháo để nới lỏng, tháo bu-lông và cùm phanh xe. Người thực hiện lưu ý treo cùm phanh sau khi tháo để tránh hỏng đường ống dầu phanh.
- Bước 3: Tháo moay-ơ
Moay-ơ ô tô cần được cập nắp che bụi trước, sau đó chủ xe nhổ các chốt hãm rồi mở đai ốc hãm ra. Bên trong là vòng đệm kim loại và bạc đạn ngoài (vòng bi ngoài). Người dùng lấy bạc đạn rồi tiếp tục rút moay-ơ ra ngoài.
- Bước 4: Kiểm tra các ổ bi bánh xe
Do trong trục bánh xe có dầu bôi trơn nên vòng bi rất khó quan sát. Người thay thế nên vệ sinh vòng bi bánh xe trước rồi tiến hành kiểm tra. Những loại bạc đạn côn nếu bị hư hỏng thường xuất hiện lỗ hoặc vết rỗ trên bề mặt viên bi. Ngoài ra, vòng bi có thể có kim loại bám trên bề mặt gây hư hại. Với dòng ổ bi bôi trơn vĩnh cửu, người dùng kiểm tra độ trơn xem còn đảm bảo trơn tru hay không để tiến hành thay thế.
- Bước 5: Tiến hành thay thế
Chủ xe nên kiểm tra đúng loại ổ bi, cùng kích thước, sau đó lắp đặt vào vị trí, tiếp đến là moay-ơ, cùm phanh. Người thực hiện lưu ý siết chặt các bu-lông để đảm bảo không xảy ra lỗi khi xe vận hành.
- Bước 6: Lắp lại bánh xe
Công đoạn cuối cùng là lắp lại bánh xe. Sau khi hoàn thành, người lái loại bỏ mễ kê dưới gầm ô tô, hạ đội và kiểm tra lại các chi tiết vừa lắp đặt. Chủ phương tiện cũng nên lái thử để xem có gì bất thường sau khi thay vòng bi bánh xe ô tô hay không.
3. Một số lưu ý khi sử dụng vòng bi bánh xe ô tô
Vòng bi bánh ô tô có ảnh hưởng tới độ bền của động cơ xe. Trong quá trình ô tô vận hành, thói quen sử dụng của chủ phương tiện cũng góp phần không nhỏ làm tăng tuổi thọ vòng bi bánh xe cũng như độ bền cho động cơ xe.
Theo đó, chủ ô tô nên thường xuyên bảo dưỡng định kỳ cho vòng bi bánh xe. Điều này giúp tăng cường hiệu quả hoạt động và đảm bảo tuổi thọ của vòng bi bánh xe. Ngoài ra, người lái nên lưu ý đến những cơ sở uy tín để được tư vấn và chọn loại dầu bôi trơn phù hợp.
Trong quá trình vận hành, nếu có những dấu hiệu bất thường cho thấy vòng bi bánh xe bị hư hỏng, chủ phương tiện cần thay thế kịp thời tránh gây mất an toàn khi tham gia giao thông.
Người lái xe tránh mua các loại vòng bi giá rẻ, kém chất lượng. Thay vào đó, người dùng nên chọn lựa vòng bi của các thương hiệu uy tín, sản phẩm chính hãng để đạt hiệu quả, độ bền tốt nhất trong quá trình sử dụng.
Vòng bi bánh ô tô đóng vai trò quan trọng khi xe vận hành trên đường, làm giảm ma sát và giảm tải trọng cho xe. Trong trường hợp vòng bi bị hư hỏng, xuất hiện những dấu hiệu bất thường như tiếng động lạ, xe rung lắc, nhiệt độ động cơ tăng cao,…, chủ phương tiện cần tiến hành thay vòng bi bánh xe ô tô kịp thời. Để đảm bảo tuổi thọ cho vòng bi, người dùng nên lựa chọn các cơ sở uy tín để sử dụng sản phẩm chính hãng, đảm bảo chất lượng.
Nếu chủ xe không tiện tự thay thế tại nhà, có thể đến các cơ sở uy tín sửa chữa bảo dưỡng xe VinFast tại Hà Nội – Hồ Chí Minh hoặc đặt lịch bảo dưỡng online qua website.
Đặt mua ô tô điện VF e34 hoặc VinFast VF 8 và VinFast VF 9 để sở hữu mẫu ô tô điện thông minh và chinh phục mọi hành trình cùng VinFast.
